Στην Ολομέλεια της Βουλής τίθενται σήμερα προς κύρωση οι συμφωνίες με την Ιταλία και την Αίγυπτο για τις ΑΟΖ. Πρόκειται για τα σχέδια νόμου του υπουργείου Εξωτερικών για «κύρωση της συμφωνίας μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ιταλικής Δημοκρατίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλασσίων ζωνών τους» και «κύρωση της συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης της Ελληνικής Δημοκρατίας και της κυβέρνησης της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου για την οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο κρατών».
Με ένσταση αντισυνταγματικότητας από την Ελληνική Λύση, άρχισε στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση για την κύρωση των συμφωνιών της Ελλάδας με την Ιταλία και την Αίγυπτο για τις θαλάσσιες ζώνες. Έπειτα από συνοπτική συζήτηση, η ένσταση απορρίφθηκε. Ο παριστάμενος υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας αναφέρθηκε σε πρόδηλο νομικό σφάλμα, καθώς στην κύρωση των συμφωνιών αυτών δεν έχει εφαρμογή το άρθρο 28 παρ. 3 του Συντάγματος (απόλυτη πλειοψηφία για ψήφιση νόμου που περιορίζει την εθνική κυριαρχία) που επικαλέστηκε ο εκπρόσωπος της Ελλ. Λύσης Κ. Χήτας αλλά το 28 παρ. 1* (εφαρμογή Διεθνούς Δικαίου με αμοιβαιότητα). Ο κ. Χήτας είχε αναφέρει ότι οι συμφωνίες είναι επιζήμιες για την πατρίδα και μειώνουν την εθνική κυριαρχία της διότι προβλέπουν μειωμένη επήρεια ελληνικών νησιών. Από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, ο Γ. Κατρούγκαλος είπε ότι υπάρχει θέμα ακολουθούμενης μεθοδολογίας αλλά όχι θέμα περιορισμού εθνικής κυριαρχίας. Από το Κίνημα Αλλαγής ο Α. Λοβέρδος είπε ότι η αίτηση είναι “εκτός θέματος”, ενώ από το ΜέΡΑ25 η Σ. Σακοράφα σημείωσε ότι η αμοιβαιότητα έχει τηρηθεί.
Αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας από τον ΣΥΡΙΖΑ
Αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας επί της κύρωσης της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας, ανακοίνωσε, από το βήμα της Βουλής, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Κατρούγκαλος. Όπως είπε, τα κόμματα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους απέναντι στην ιστορία σε μια στιγμή κατά την οποία η ελληνοτουρκική κρίση λαμβάνει τρομακτικές διαστάσεις.
Όπως ανακοίνωσε το προεδρείο της Βουλής, η ονομαστική ψηφοφορία θα διεξαχθεί αύριο Πέμπτη από τις 15:00 έως τις 20:00, με σταδιακή προσέλευση των βουλευτών στην αίθουσα της Ολομέλειας, λόγω των υγειονομικών μέτρων που τηρεί η Βουλή, λόγω του νέου κορονοϊού (60 βουλευτές ανά ώρα).
Κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον Αλ. Τσίπρα κατά την τοποθέτηση των πολιτικών αρχηγών
Η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή:
Μητσοτάκης: «Σταματούν οι προκλήσεις, ξεκινούν οι συζητήσεις»
«Ρόλο σταθερού βραχίονα διαλόγου και συνεργασίας σε μια πολύ ταραγμένη πλευρά του χάρτη αναλαμβάνει η Ελλάδα», ήταν το κεντρικό μήνυμα που θέλησε να εκπέμψει ο πρωθυπουργός κατά την πρωτολογία του.
Εκφράζοντας τα συγχαρητήριά του στο Λιμενικό Σώμα και στις Ένοπλες δυνάμεις ξεκίνησε την τοποθέτησή του από βήματος της Ολομέλειας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, αναφερόμενος στην επιχείρηση διάσωσης που πραγματοποιήθηκε χθες για τη διάσωση σχεδόν 100 ανθρώπων. Κατόπιν, πέρασε στην ημερίσια διάταξη.
Η ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη που ξεκίνησε λίγο μετά τη 1 το μεσημέρι:
Ο Κ. Μητσοτάκης τόνισε πως η σημερινή πρόκειται για «μια συνεδρίαση ξεχωριστής σημασίας», καθώς η Βουλή των Ελλήνων καλείται να «κυρώσει δύο εμβληματικές συμφωνίες στις οποίες περιλαμβάνονται και ρητές ρυθμίσεις για τα ευρύτερα εθνικά μας συμφέροντα. «Έχουν συνεπώς μείζον ιστορικό και πολιτικό βάρος», τόνισε. Προϊδέασε ότι ο λόγος στη συγκεκριμένη συνεδρίαση θα πρέπει να είναι μετρημένος και υπεύθυνος γιατί τα λεγόμενα στην αίθουσα θα αποτελέσουν «τεκμήρια» που θα μπορούσε κανείς στο εξής να χρησιμοποιήσει για να υπονομεύσει την εθνική στρατηγική της χώρας.
Τόνισε ότι οι δύο συμφωνίες υπογράφηκαν με διαφορά λίγων εβδομάδων επιλύοντας εκκρεμότητες δεκαετιών, με τα γειτονικά κράτη. Υπογράμμισε ότι βασίστηκαν στο Διεθνές Δίκαιο και διεμβολίζουν παράνομες ενέργειες στην περιοχή.
Εκανε αναφορά στην καθιέρωση από τον Εμανουέλ Μακρόν του όρου «ευρωπαϊκή κυριαρχία στη θάλασσά μας», κατά την αναφορά του στη Μεσόγειο αλλά και στην αναφορά της καγκελαρίου Μέρκελ για «δικαιώματα των μελών της ΕΕ η αμφισβήτηση των οποίων δεν μπορεί να γίνει ανεκτή».
Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε ότι με νομοσχέδιο που θα κατατεθεί άμεσα στη Βουλή, «η Ελλάδα επεκτείνει την αιγιαλίτιδα ζώνη προς δυσμάς από τα 6 στα 12 μίλια». Και τόνισε: «H Ελλάδα μεγαλώνει. Το έχουν πει κι άλλοι. Εμείς όμως είμαστε αυτοί που το κάνουμε πράξη. Προβαίνουμε έτσι σε μία θαλάσσια περιοχή συγκεκριμένα αυτή του Ιονίου και των Ιονίων νήσων μέχρι το ακρωτήριο Ταίναρο της Πελοποννήσου στην άσκηση ενός αδιαμφισβήτητου κυριαρχικού μας δικαιώματος, σύμφωνα με άρθρο 3 της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας».
Και προσέθεσε «ένα δικαίωμα το οποίο η χώρα μας επιφυλάσσεται να ασκήσει μελλοντικά και σε άλλες θαλάσσιες περιοχές και το οποίο έχουν ήδη ασκήσει οι γείτονές μας με σεβασμό στη σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και την εφαρμογή της μέσης γραμμής εκεί που η απόσταση μεταξύ των ακτών είναι μικρότερη από τα 24 μίλια».
Ο πρωθυπουργός θεώρησε επιβεβαίωση της ορθότητας των επιλογών της χώρα τις σπασμωδικές αντιδράσεις της Άγκυρας. Τόνισε δε ότι με την τακτική της η γειτονική χώρα «αιχμαλωτίζεται όλο και πιο πολύ στα δίχτυα της πολιτικής απομόνωσης» και έκανε αναφορά και στη σπασμωδική της απόφαση να μετατρέψει ένα μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς όπως η Αγία Σοφία σε τζαμί. «Είναι μέρος μίας διαρκούς κρίσης που συνιστά στρατηγική ήττα και θα κλιμακώνεται αν δεν αλλάξει εγκαίρως αυτή η λανθασμένη επιλογή», υπογράμμισε.
«Οι θέσεις μας απέναντι στη γειτονική χώρα είναι κρυστάλλινες», υπογράμμισε ο πρωθυπουργός και συνέχισε «η αποφασιστικότητά μας στην υπεράσπιση των εθνικών μας δικαίων έχει ήδη φανεί όπου κι όπως χρειάστηκε και οι Ένοπλες Δυνάμεις μας βρίσκονται πάντα σε επιφυλακή». «Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να οδηγήσει την Τουρκία στον στίβο της νομιμότητας- γι’ αυτό και θα επαναλάβω ότι ο δρόμος της συνεννόησης για το ένα ανοιχτό εκκρεμές ζήτημα που έχουμε με την Τουρκία, αυτό της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, είναι ανοιχτός, μπορεί να ανοίξει και για την Άγκυρα. Υπό έναν όρο όμως: να σταματήσει αμέσως τις προκλήσεις. Στην ιστορία άλλωστε πρώτοι οι Έλληνες καθιέρωσαν τον κλάδο ελαίας».
Κλείνοντας τόνισε πως μίλησε «έχοντας πλήρη επίγνωση της ιστορικότητας της στιγμής» και επισήμανε πως «σε μια τέτοια συγκυρία η αποχή από την ψηφοφορία σημαίνει υπεκφυγή και το αμήχανο “παρών” ισούται με “απών” από την ιστορική ευθύνη».
Απευθυνόμενος στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης είπε επίσης ότι θα είναι η πρώτη φορά που ένα κόμμα ζητά ονομαστική ψηφοφορία για να ψηφίσει “παρών” και να μην εκφράσει ξεκάθαρη θέση. Ζήτησε να επανεκτιμήσει τη στάση του προκειμένου όπως είπε αύριο ο υπουργός Εξωτερικών να πάει στη Σύνοδο Υπουργών με ψηφισμένες τις συμφωνίες, επικαλούμενος λόγους ξεκάθαρης εθνικής γραμμής.
Οι συμφωνίες εν τάχει
«Οι δύο συμφωνίες που υπεγράφησαν μεταξύ της Ιταλίας και της Αιγύπτου, είναι αντίστοιχα επωφελείς και δίκαιες», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας κατά την επεξεργασία και συζήτηση των δύο συμβάσεων στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής. Ξεκαθάρισε στους εισηγητές της αξιωματικής αντιπολίτευσης και τους ειδικούς αγορητές της ελάσσονος αντιπολίτευσης, πως σε όσα επικριτικά ανέφεραν για τις δύο συμφωνίες, επιλέγει να είναι «ολιγόλογος και προσεκτικός», καθώς ό,τι ειπωθεί από την δική του πλευρά, θα συνοδεύει την κύρωση των συμφωνιών σε μια μελλοντική επιδιαιτησία. Δήλωσε όμως, ότι είναι «πάντοτε στην διάθεση των κομμάτων για εξηγήσεις σε θέματα που δεν μπορεί να αναλύονται σε δημόσιες συνεδριάσεις, γιατί θα είναι βλαπτικό για το εθνικό συμφέρον».
Η συμφωνία με την Ιταλία
Αναφερόμενος στην συμφωνία με την Ιταλία, ο υπουργός Εξωτερικών είπε πως για την οριοθέτηση της ΑΟΖ χρησιμοποιήθηκε το ιδιο θαλάσσιο όριο με τη διαπραγμάτευση του 1977. Υπενθύμισε πως οι διαπραγματεύσεις είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο, γιατί η ιταλική πλευρά δεν ήθελε να υπογράψει αν δεν κατοχυρώνονταν οι πρακτικές των Ιταλών ψαράδων. Το αδιέξοδο αυτό όμως, ξεπεράστηκε με την αποστολή της κοινής επιστολής στην ευρωπαία Επίτροπο που είναι αρμόδια για την αλιεία, όπου αναφέρεται πως όταν η χώρα μας επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, τότε θα επιτρέπεται σε συγκεκριμένο αριθμό ιταλών αλιέων, να αλιεύουν συγκεκριμένα αλιεύματα στον χώρο που βρίσκεται μεταξύ των 6 και των 12 ναυτικών μιλίων. Η Ιταλία, είπε ο υπουργός, «επιβεβαιώνει το αναφαίρετο δικαίωμα της χώρας μας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα».
Η συμφωνία με την Αίγυπτο
Αναφορικά με τη συμφωνία με την Αίγυπτο, ο Ν. Δένδιας είπε πως η Αίγυπτος δεχόταν πιέσεις από την Τουρκία να συμφωνήσει μαζί της με επιπλέον 30% ΑΟΖ. Μετά από 14 γύρους που κράτησαν 15 χρόνια, στην διάρκεια των οποίων υπογράφηκε το ψευδο-τουρκολιβυκό σύμφωνο, οι δυο πλευρές, Ελλάδα και Αίγυπτος, επέλεξαν λύση κοντά στους στόχους και των δυο πλευρών. Τόνισε πως υπάρχει ρητή δέσμευση να ολοκληρωθεί η συμφωνία με την Αίγυπτο μελλοντικά.
Η στάση της αντιπολίτευσης
Μεικτές ήταν οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης στις συμφωνίες της Αθήνας με τη Ρώμη και το Κάιρο για τις θαλάσσιες ζώνες, κοινός τόπος των οποίων ήταν η ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής. Θετική στάση στη συμφωνία με τη Ιταλία προανήγγειλε ο ΣΥΡΙΖΑ ενώ θα δηλώσει “παρών” στη συμφωνία με την Αίγυπτο. “Ναι” με ορισμένες επιφυλάξεις λέει το Κίνημα Αλλαγής, αρνητική ψήφο και στις δύο συμφωνίες δίνουν ΚΚΕ και ΜέΡΑ25 ενώ η Ελληνική Λύση επιφυλάσσεται για την τελική στάση της στην ολομέλεια.
Για την ελληνοϊταλική συμφωνία, η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Σία Αναγνωστοπούλου είπε ότι με αυτήν η ΝΔ αποδέχεται για πρώτη φορά την ανάγκη συμβιβασμών, οι οποίοι ωστόσο πρέπει να εντάσσονται σε μια συνολική στρατηγική. Για κενό στρατηγικής μίλησε και ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, Γ. Κατρούγκαλος. Επισήμανε ότι η κυβέρνηση δεν επιδίωξε, οι ελληνικές κόκκινες γραμμές, να γίνουν ευρωπαϊκές κόκκινες γραμμές, οι οποίες να προβλέπουν ουσιαστικές οικονομικές κυρώσεις στην Τουρκία.
Από το Κίνημα Αλλαγής, ο Ανδρέας Λοβέρδος τάχθηκε υπέρ της κύρωσης των συμφωνιών και κάλεσε σε συνεννόηση σε επίπεδο ηγεσιών των κομμάτων. Σημείωσε ότι αν και η Ελλάδα υπερέχει σε διπλωματικό επίπεδο έναντι της Τουρκίας, η ηγεσία της γείτονος συνεχίζει να “μαρκάρει” περιοχές μας για να δημιουργήσει τετελεσμένα. Ειδικότερα πάντως για τη συμφωνία με την Αίγυπτο είπε ότι, εάν δεν υπήρχε το σύμφωνο Τουρκίας-Τρίπολης δεν θα διανοούμασταν να πάμε σε μερική οριοθέτηση.
Κατά των δύο συμφωνιών τάχθηκε ο εισηγητής του ΚΚΕ Γ. Μαρίνος αναφέροντας ότι η ελληνοϊταλική συμφωνία δίνει μερική επήρεια στα διαπόντια νησιά και τις Στροφάδες και ότι δίνει στους Ιταλούς αλιείς τη γαρίδα και τα οστρακόδερμα ενώ στους Έλληνες το γαύρο και τη μαρίδα.. Όσο για την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία είπε ότι είναι αποτέλεσμα απαράδεκτου συμβιβασμού, ο οποίος δεν εξηγεί γιατί δίνει μειωμένη επήρεια στην Κρήτη..
Από την Ελληνική Λύση, ο Α. Μυλωνάκης χαρακτήρισε κατάπτυστη την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία ενώ για την ελληνοϊταλική συμφωνία είπε ότι δεν μας έδωσε τίποτα αλλά άνοιξε κερκόπορτα για μερική επήρεια των νήσων επί της ΑΟΖ.
Η Σοφία Σακοράφα του ΜέΡΑ25 είπε ότι οι κινήσεις της κυβέρνησης δεν εντάσσονται σε ένα εθνικό σχέδιο εξωτερικής πολιτικής αλλά αποτελούν αντιδράσεις σε κινήσεις της Τουρκίας. Επίσης επανέλαβε την ανάγκη σύγκλησης διάσκεψης των χωρών της ανατολικής Μεσογείου με αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και της ΑΟΖ, και δήλωσε ότι θα καταψηφίσει τις δύο συμφωνίες.
